Anh Nam, người được giao trách nhiệm quản lý một mặt bằng rộng 600 m2 trên đường 3/2, quận 10, cho biết đã để trống ngôi nhà này gần hai năm do không tìm được người thuê phù hợp.
Mặt bằng này có diện tích 600 m2, nằm gần vòng xoay Dân Chủ, trước đây từng là showroom của một thương hiệu dệt may lớn thuê với giá 280 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, đầu năm 2022, doanh nghiệp này đã chấm dứt hợp đồng thuê và từ đó đến nay, mặt bằng bị bỏ trống.
Theo anh Nam, đầu năm nay có một khách hàng đã đặt cọc thuê với thời hạn 5 năm, nhưng sau đó không đạt được thỏa thuận về giá cả nên hợp đồng bị hủy vào tháng 6. “Hiện tôi đang tìm khách thuê mới. Mức giá cho thuê hiện nay là 400 triệu đồng/tháng, được nhận xét là không quá cao vì diện tích rộng, mặt tiền đường lớn, thuận tiện cho kinh doanh”, anh chia sẻ.
Tại đường Nguyễn Công Trứ (quận 1), một mặt bằng rộng 300 m2 cũng đã treo biển cho thuê từ năm ngoái đến nay. Anh Trần Quốc Kiên, Giám đốc một sàn giao dịch đang quản lý và chào thuê căn này, cho biết trước năm 2023, một công ty vàng bạc đá quý đã thuê dài hạn với giá 220 triệu đồng/tháng. Sau khi công ty này trả lại mặt bằng, giá thuê đã tăng lên 400 triệu đồng/tháng và hiện tại vẫn chưa tìm được người thuê.
Không chỉ hai trường hợp trên, nhiều mặt bằng ở vị trí “vàng” trên các tuyến phố trung tâm cũng rơi vào tình trạng bỏ trống trong nhiều năm. Cụ thể, trên đường Lý Tự Trọng – Pasteur, một mặt bằng góc đã treo biển cho thuê từ tháng 7/2022 nhưng đến nay vẫn chưa có người thuê. Giá chào thuê tại đây lên đến 30.000 USD (gần 750 triệu đồng)/tháng. Căn này năm 2022 có mức giá thuê khoảng 20.000 USD/tháng.
Cũng tại khu vực mặt tiền đường Hai Bà Trưng – Nguyễn Văn Chiêm (quận 1), một mặt bằng rộng 600 m2 từng được một công ty phân phối hàng thời trang cao cấp thuê, đã đóng cửa từ giữa năm 2022. Đến nay, mặt bằng này vẫn chưa có đơn vị nào thuê lại. Môi giới hiện đang chào thuê với giá 35.000 USD/tháng (gần 900 triệu đồng), hợp đồng có thời hạn từ 5 năm. Giá này không hạ so với năm 2022.
Ngoài ra, trên đường Lê Lợi, ba mặt bằng liền kề nhau đã treo biển cho thuê từ hai năm trước và hiện vẫn trống. Giá thuê tại đây được thông báo dao động từ 10.000-15.000 USD mỗi tháng, tăng khoảng 10% so với hai năm trước. Mặt bằng 500 m2 tại ngã tư Lý Tự Trọng – Trương Định cũng bị bỏ trống từ năm 2022 và vẫn đang được rao cho thuê với giá 45.000 USD/tháng…
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này, theo các chuyên gia, là do giá chào thuê tăng cao và sự thay đổi chiến lược kinh doanh của các thương hiệu.
Trong 9 tháng đầu năm, giá thuê mặt bằng nhà phố tại các khu vực quận 1, 3, 10 và quận 2 cũ (nay là TP Thủ Đức) tiếp tục tăng từ 10-30%. Quận 1 có mức tăng 15,2%, quận 3 tăng 32,4%, quận 2 và Bình Thạnh lần lượt tăng 10% và 11%.
Theo báo cáo của Nhà Tốt, trong tháng 8, giá thuê trung bình mặt bằng kinh doanh trên các tuyến đường trung tâm quận 1 đã tăng từ 10-30% so với đầu năm. Cụ thể, giá thuê mặt bằng trên đường Đông Du trung bình là 230 triệu đồng/tháng (tăng 27%), đường Đồng Khởi và Huỳnh Thúc Kháng khoảng 250 triệu đồng/tháng (tăng 30%), và Lê Thánh Tôn là 220 triệu đồng/tháng (tăng 19%).
Việc các mặt bằng nhà phố cho thuê ế ẩm nhưng giá không giảm, giá trị tài sản thường được định giá dựa trên giá trị cho thuê hàng tháng hoặc hàng năm. Nếu giá thuê cao, giá trị tài sản sẽ tăng theo. Ngược lại, nếu giá thuê thấp, giá trị tài sản cũng giảm. Do đó, những căn nhà phố trung tâm vẫn tiếp tục tăng giá thuê dù gặp khó khăn trong việc tìm khách thuê.
Bà Giang Huỳnh, Giám đốc nghiên cứu S22M tại Savills Việt Nam, cho rằng dòng tiền từ việc cho thuê không phải là yếu tố quá quan trọng với các chủ sở hữu những tài sản này. Họ sẵn sàng để nhà trống vì nếu hạ giá thuê, giá trị tài sản có thể bị suy giảm.
Nhiều chủ nhà cũng thừa nhận rằng việc giảm giá thuê sẽ khiến họ gặp khó khăn trong các thương vụ thỏa thuận sau này. “Thay vì giảm giá tạm thời, chúng tôi chấp nhận để trống để bảo toàn giá trị tài sản”, một chủ nhà cho biết.
Tuy nhiên, ông Đinh Minh Tuấn nhận định, giá nhà phố tại vị trí vàng cũng phải tuân theo quy luật cung-cầu. Hiện nay, thị trường nhà phố đang chịu ảnh hưởng bởi sự thay đổi trong mô hình kinh doanh, khi các nền tảng thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ. Trước đây, các tuyến phố trung tâm thường là điểm đến của du khách quốc tế và người dân địa phương, nhưng với thói quen tiêu dùng thay đổi và tình hình kinh tế khó khăn, việc duy trì chi phí lớn cho một mặt bằng không còn là lựa chọn bắt buộc.
Đồng tình với quan điểm này, bà Giang Huỳnh cho rằng xu hướng tiêu dùng và kinh doanh đang thay đổi. Các thương hiệu ngày nay phải cân nhắc giữa chi phí và lợi nhuận, không chỉ đơn giản là việc quảng bá thương hiệu qua việc thuê mặt bằng như trước đây. Do đó, thay vì chi số tiền lớn để thuê vị trí đắc địa, nhiều doanh nghiệp đang chuyển sang các vị trí có chi phí hợp lý hơn.
Theo các chuyên gia, trong ngắn hạn, mặt bằng cho thuê tại các tuyến phố lớn sẽ rất khó được lấp đầy. Khó khăn kinh tế và giảm nhu cầu tiêu dùng đang khiến nhiều doanh nghiệp phải cắt giảm chi phí, bao gồm cả chi phí thuê mặt bằng. Vì vậy, khả năng giá thuê nhà phố ở các vị trí đắc địa sẽ đi ngang hoặc giảm nhẹ, tùy thuộc vào sự phục hồi của thị trường tiêu dùng trong tương lai.
